Ciemna strona wearable. A miało być tak zdrowo…

Okazuje się, że korzystanie z elektroniki ubieralnej może mieć poważne konsekwencje dla zdrowia. Wyniki najnowszych badań skłaniają do głębszych refleksji.

Przyszłość pisana w liczbach

Rynek wearable rozwija się w zawrotnym tempie, a najlepszym dowodem na potwierdzenie tej tezy są liczby. Szacuje się, że w tym roku sprzedano ok. 76 mln gadżetów (dla porównania w 2014 roku sprzedano zaledwie ok. 29 mln). Co ciekawe, prognozy na kolejne lata są jeszcze bardziej obiecujące. Tym brdziej, że od niedawna w branży pojawili się tacy giganci, jak Apple czy Xiaomi, więc z wypiekami na twarzy oczekujemy kolejnych nowości. Firma badawcza IDC przewiduje, że w 2019 roku na świecie sprzeda się aż 173 mln urządzeń, przy średnim rocznym tempie wzrostu na poziomie ok. 23 proc. Rok wcześniej urządzenia typu basic (trackery sportowe) przestaną pełnić rolę hegemona na rzecz branży telekomunikacyjnej (urządzeń typu smart).

Nie bez przyczyny przytoczyłem powyższe dane. Jako społeczeństwo jesteśmy coraz bardziej świadomi korzyści, jakie niesie za sobą zdrowy styl życia. Nic dziwnego, że będziemy częściej sięgać po wearable, monitorując m.in. swe zdrowie i aktywność fizyczną. Tym bardziej, że sensory, gromadzące dane treningowe są integralną częścią każdego urządzenia z tego segmentu (nieważne czy jest to gadżet rodzaju basic czy sprzęt typu smart).

Cały problem polega na tym, że na słowo wierzymy producentom, a przecież za skrzętnie przygotowanymi działaniami marketingowymi, zawsze kryje się druga strona medalu. Wielu z nas żyje w przekonaniu, że smartbandy i smartwatche to samo zdrowie, niestety to nieprawda, a przynajmniej nie do końca. Najnowsze badania pokazują, że urządzenia wearable mogą być bardzo szkodliwe dla zdrowia.

Wearable szkodliwe, jak papierosy?

W 1946 roku w wielu czasopismach na terenie Stanów Zjednoczonych pojawiły się reklamy, przedstawiające lekarza w fartuchu, który trzyma papierosa. Slogan dumnie głosił „Więcej lekarzy pali Camele niż jakiekolwiek inne papierosy”. To nie żart, w tamych czasach doktorzy nie byli świadomi, że palenie może powodować raka, choroby serca czy płuc…

Mam wrażenie, że obecnie mamy podobny problem. Nie do końca zdajemy sobie sprawę z oblicza niebezpieczeństwa, jakim niewątpliwie mogą okazać się dla nas nowe technologie. Przecież nikt nie da nam gwarancji, że za kilkadziesiąt lat wspomniane urządzenia nie znajdą się na liście potencjalnych zagrożeń dla zdrowia i życia. Nie zrozumcie mnie źle, sam korzystam i testuję tego typu urządzenia, co przynosi mi ogromną satysfakcję, ale nie chciałbym za kilkanaście czy kilkadziesiąt lat zaświecić jak bożonarodzeniowa choinka. Podejrzewam, że Wy też nie.

Oczywiście, nie jest nowością, że lekarze od dawna podejrzewają, że korzystanie z telefonów komórkowych, które wydzielają niewielkie ilości promieniowania, może prowadzić do nowotworów, chorób krwi i innych problemów zdrowotnych. Tym bardziej, jeśli gadżety znajdują się zbyt blisko ciała przez dłuższy czas.

Bezstronne wyniki badań w tym obszarze pochodzą z Międzynarodowej Agencji Badań nad Rakiem, dostarczone przez Światową Organizację Zdrowia, a konkretie 31 naukowców z 14 krajów.

Z badań wynika, że telefony komórkowe są „prawdopodobnie rakotwórcze”, a do tego mogą być równie szkodliwe, co niektóre substancje chemiczne i pestycydy. Oczywiście, badacze ubezpieczyli się słowem „prawdopodobnie”, co nie zmienia faktu, że zagrożenie wydaje się całkiem realne. Według naukowców im dalej urządzenie znajduje się od głowy, tym lepiej. Oczywiście, to oznacza, że surfowanie po sieci czy pisanie smsów nie będzie tak niebezpieczne, jak wykonywanie połączeń z telefonów komórkowych trzymanych przy uchu (dlatego m.in. istniały poważne obawy o Google Glass). Panaceum? Zestaw słuchawkowy.

Co wiecej, z analiz przeprowadzonych przez grupę europejskich naukowców (badaniami kierował dr Lennart Hardell, profesor onkologii i Epidemiologii Nowotworów w Szpitalu Uniwersyteckim Orebro w Szwecji) wynika, że rozmowa przez telefon może potroić ryzyko nowotworu mózgu.

Oczywiście, istnieją przeciwstawne badania, ale spora część z nich finansowana jest przez producentów z branży telekomunikacyjnej i grupy zawodowe.

Celowo zacząłem od telefonów, tym bardziej, że są integralną częścią dla rynku wearable (kompatybilne z wieloma gadżetami), tak więc jak jest ze smartwatchami i smartbandami?

Dr Joseph Mercola (specjalista medycyny alternatywnej) uważa, że elektroinika ubieralna może być szkodliwa tylko i wyłącznie, gdy posiada możliwość połączeń 3G. Według niego, to trochę tak, jakby mieć telefon przymocowany do nadgarstka. Przypomnijmy, że telefonia 3G bazuje na standardzie UMTS (Uniwersalny System Telekomunikacji Ruchomej). Według lekarza, takie urządzenia jak Jawbone Up czy Apple Watch nie powinny stanowić zagrożenia dla zdrowia.

Apple Watch do przetwarzania danych wykorzystuje technologię Bluetooth oraz Wi-Fi – dotąd naukowcy nie udowodnili negatywnego wpływu tych częstotliwości na organizm człowieka. W zdecydowanie gorszej sytuacji są producenci, wykorzystujący wspomnianą technologię 3G lub 4G np. Samsung, który wyposażył swego smartwatcha Gear S Watch w 3G.

Naukowcy mają również wątpliwości, co do samych baterii, które będąc blisko ciała mogą powodować białaczkę (warto zwrócić uwagę, że nie brakuje wyników, które negują powyższe założenie). Pytanie: gdzie leży prawda?

Natomiast lekarze są w pełni zgodni, że dzieci do maksimum powinny ograniczyć korzystanie zarówno z telefonów komórkowych, jak i wearable. Czaszka dziecka jest cieńsza i mniejsza niż dorosłego, co oznacza, że ​​tkanki mózgu naszych pociech są zdecydowanie bardziej narażone na niektóre rodzaje promieniowania.

Ostatnim argumentem przeciw wearable jest tworzywo, z jakiego tworzy się opaski, choć tylko w przypadku Fitbit wystąpiły dotąd większe problemy. Okazuje się, że materiał, z którego stworzono najpopularniejsze na rynku smartbandy, może być szkodliwy. Wielu użytkowników żali się, że opaski podrażniają ich skórę i powodują wysypkę. Firma broni się przed zarzutami twierdząc, że problem nie leży po jej stronie, lecz użytkowników, którzy noszą produkt zbyt długo. Trochę słabe wytłumaczenie, nie sądzicie? W każdym razie finał całej sprawy będzie miał miejsce w sądzie.

Podsumowanie

Miały dbać o nasze zdrowie, a czy faktycznie to robią? Ciężko powiedzieć. Jedno jest pewne: nie ma jednoznacznych dowodów, że wearable jest szkodliwe. Mimo to wyniki badań pokazują, że coś jest nie tak i należy bacznie się temu przyglądać, na bieżąco monitorując całą sprawę. Martwi mnie, co innego – boję się, że nawet, jeśli pojawią się niezbite dowody na szkodliwość wearable, to producenci zrobią „wszystko”, by całą sprawę zamieść pod dywan. Ten rynek ma zbyt wielki potencjał, pieniądze tylko czekają na podniesienie z ziemi. Jak zwykle naszym kosztem. Oby nie okazało się, że za kilkadziesiąt lat sportowcy, którzy tak chętnie reklamują wearable staną się, jak wspomniany lekarz z Camelami w dłoni.

Źródło: activeManiaK.pl, Forbes, New York Times